दि . १५ ( पीसीबी ) – पहिल्या अंतराळ शर्यतीतील अवशेष असलेले कॉसमॉस ४८२ प्रोब, इंडोनेशियातील जकार्ताच्या पश्चिमेकडील हिंदी महासागरात पहाटे २:२४ वाजता EDT (६:२४ am GMT) वाजता निरुपद्रवीपणे कोसळले, अशी घोषणा रशियन अंतराळ संस्था रोसकॉसमॉसने टेलिग्रामवर केली. कोणतेही नुकसान किंवा दुखापत झाल्याचे वृत्त नाही आणि लँडर एकाच तुकड्यात समुद्रात पोहोचला की नाही हे अद्याप स्पष्ट नाही.
१९७२ मध्ये लाँच केलेले, कॉसमॉस ४८२ हे सोव्हिएत युनियनच्या व्हेनेरा कार्यक्रमाचा भाग असण्याचे उद्दिष्ट होते जे शुक्र ग्रहावरून डेटा गोळा करत होते. परंतु सोयुझ रॉकेट बूस्टरच्या वरच्या टप्प्यात झालेल्या बिघाडामुळे जहाज आकाशाकडे उंचावल्याने त्याचे ध्येय बिघडले आणि यान आपल्या ग्रहाभोवती लंबवर्तुळाकार कक्षेत अडकून पडण्याइतका वेग घेऊन राहिला. आता, कझाकस्तानच्या बायकोनूर कॉस्मोड्रोम येथून पहिल्यांदा प्रक्षेपित झालेल्या यानापासून ५,००० मैल (८,००० किलोमीटर) पेक्षा कमी अंतरावर, प्रोबचा दीर्घ प्रवास अखेर संपला आहे.
“कॉसमॉस-४८२ अंतराळयानाचे अस्तित्व संपले, ते कक्षेबाहेर गेले आणि हिंदी महासागरात पडले,” असे रोसकॉसमॉसने भाषांतरित टेलिग्राम स्टेटमेंटमध्ये लिहिले आहे. “पृथ्वीजवळील अवकाशातील धोकादायक परिस्थितींसाठी स्वयंचलित चेतावणी प्रणालीद्वारे या अंतराळयानाच्या उतरण्याचे निरीक्षण केले गेले.”
कॉसमॉस ४८२ हे व्हेनेरा ८ च्या भगिनी प्रोब म्हणून बांधले गेले होते, जे जुलै १९७२ मध्ये प्रक्षेपित झाले आणि शुक्र ग्रहावर उतरणारे दुसरे यान बनले (व्हेनेरा ७ नंतर). तिथे पोहोचल्यानंतर, व्हेनेरा ८ ने तळण्यापूर्वी फक्त ५० मिनिटांपेक्षा जास्त काळ ग्रहाच्या नरकमय पृष्ठभागावरून डेटा प्रसारित केला. त्याच्या अयशस्वी प्रक्षेपणानंतर, कॉसमॉस ४८२ चे मुख्य भाग आणि लँडर असे अनेक तुकडे झाले. ५ मे १९८१ रोजी प्रक्षेपणानंतर नऊ वर्षांनी हे यान पृथ्वीच्या वातावरणात पुन्हा प्रवेश केला, तर उतरणारे यान हळूहळू क्षय होत असलेल्या कक्षेत अडकले होते जे ५० वर्षांहून अधिक काळ टिकून आहे.
शुक्राच्या वातावरणातून जाण्यासाठी तयार केलेले असल्याने, जर १,०९१ पौंड (४९५ किलोग्रॅम), ३ फूट (१ मीटर) लँडर सापडले तर ते बहुतेक अबाधित राहण्याची शक्यता आहे. संयुक्त राष्ट्रांच्या करारानुसार, अंतराळ यानातील कोणताही वाचलेला अवशेष रशियाचा असेल. यानाचे अचानक लँडिंग होणे हे एक दिलासा देणारे काम आहे, परंतु शास्त्रज्ञांनी नेहमीच यावर भर दिला आहे की ते कोणालाही हानी पोहोचवू शकत नाही.
“जोखीम शून्य असली तरी, पृथ्वीवरील कोणत्याही एका व्यक्तीला कॉसमॉस ४८२ मुळे जखमी होण्यापेक्षा वीज पडण्याची शक्यता जास्त आहे,” द एरोस्पेस कॉर्पोरेशन, एक संघीय निधी असलेली ना-नफा संस्था, ने एका FAQ मध्ये लिहिले. “जर ते पृष्ठभागावर पूर्णपणे अबाधित राहिले तर आम्ही १०,००० पैकी ०.४ चा धोका वर्तवतो – जो सध्याच्या सुरक्षिततेच्या मर्यादेत येतो.”
या यानाचे नाट्यमय पुनरागमन आपल्या आकाशाभोवती संभाव्य धोकादायक कचऱ्याचा वाढता धोका अधोरेखित करते. चीनच्या अंतराळ कार्यक्रमाचे वर्कहॉर्स – चीनचे चार लॉन्ग मार्च 5B बूस्टर – 2020 आणि 2022 दरम्यान पृथ्वीवर पडले, ज्यामुळे आयव्हरी कोस्ट, बोर्नियो आणि हिंद महासागरावर कचऱ्याचा वर्षाव झाला. आणि 2021 आणि 2022 मध्ये, स्पेसएक्स रॉकेटमधून पडणारे कचऱ्याचे कचऱ्याचे कचऱ्याचे तुकडे वॉशिंग्टन राज्यातील एका शेतात आदळले आणि ऑस्ट्रेलियातील मेंढ्यांच्या फार्मवर पडले. जगभरातील अंतराळ संस्था या कचऱ्याच्या 30,000 हून अधिक मोठ्या तुकड्यांवर लक्ष ठेवण्याचा प्रयत्न करतात, परंतु कचऱ्याचे बरेच तुकडे निरीक्षण करण्यासाठी खूप लहान आहेत.
