भोपाळ, दि.१४ (पीसीबी) – कोरोनाच्या प्रसारामुळे मध्यप्रदेशात अक्षरशः उद्रेक झाला आहे. मध्य प्रदेशातील स्मशानभूमी आणि दफनभूमीवर मृतदेहांचा खच पडला आहे. कोरोना किती मोठ्या प्रमाणावर वाढतो आहे त्याचे हे अगदी बोलके दृष्य आहे. सरकारी पातळीवर खरे आकडे जाहीर होत नसल्याचे उघड झाले आहे. राज्य सरकारने जाहीर केलेल्या दैनंदिन मृत्यूची संख्या आणि वास्तवात अंत्यसंस्कार होणाऱ्या प्रेतांची संख्या यात जवळपास दुप्पट फरक आहे.
भोपाळमधील भदभडा स्मशानभूमीत, लोक म्हणतात की १९८४ च्या भोपाळ गॅस दुर्घटनेनंतर त्यांनी असे देखावे पाहिले नव्हते. आपल्या भावाचे अंतिम संस्कार करण्यासाठी आलेल्या ५४ वर्षीय बी.एन.पांडे यांनी सांगितले की, “भोपाळ गॅस शोकांतिकेच्या वेळी, मी जेव्हा इयत्ता ९ वीत होतो, तेव्हा आम्ही असे दृश्य पाहिले होते. आज फक्त चार तासांत मी ४० मृतदेह पाहिले आहेत. कोरोनामुळे इतक्या मोठ्या प्रमाणावर माणसे मरत आहेत. स्मशानात जागा नसल्याने लोकांनी रस्त्यावर रांग लावली आहे. प्रेत घेऊन येणाऱ्या शववाहिका रांगेत उभ्या आहेत.
आपल्या मेहुण्यावर अंत्यसंस्कार करण्यासाठी आलेल्या संतोष रघुवंशी यांनी सांगितले की, तो तीन-चार तास थांबला होता. जागा नसल्याने आम्ही अंत्यसंस्कार करू शकत नाही. भोपाळमधील भदभडा स्मशानभूमीत सोमवारी ३७ मृतदेह (कोविडमुळे मरण पावलेल्या लोकांचे) होते. त्या दिवसाच्या आरोग्य बुलेटिनमध्ये संपूर्ण राज्यात एकूण ३७ कोविड मृत्यूंचा उल्लेख आहे. गेल्या पाच दिवसांतील मृत्यूची आकडेवारीसुद्धा विसंगत आहे. ८ एप्रिल रोजी भोपाळमध्ये कोव्हीड प्रोटोकॉल अंतर्गत ४१ मृतदेहावर अंत्यसंस्कार करण्यात आले पण वैद्यकीय बुलेटिनमध्ये संपूर्ण राज्यात २ मृत्यूची नोंद झाल्याचे दाखवले आहे. ९ एप्रिल रोजी भोपाळमध्ये ३५ मृतदेहांचे अंत्यसंस्कार करण्यात आले, परंतु संपूर्ण राज्यात २३ कोविडशी संबंधित मृत्यू असल्याचे अधिकृत आकडेवारीत म्हटले आहे.
१० एप्रिल रोजी भोपाळमध्ये ५६ मृतदेहाचे अंत्यसंस्कार करण्यात आले पण सरकारी आकडेवारीनुसार २४ जणांचा राज्यभरात कोरोनाव्हायरसमुळे मृत्यू झाला. ११ एप्रिल रोजी शहरात ६८ मृतदेहांवर अंत्यसंस्कार करण्यात आले आणि राज्यात राज्यात एकूण २४ मृतांची नोंद झाली. १२ एप्रिल रोजी शहरात ५९ मृतदेहांवर अंत्यसंस्कार करण्यात आले, तर अधिकृत बुलेटिनमध्ये राज्यभरात ३७ मृत्यूची नोंद करण्यात आली. “मृत्यूदंड लपवण्याचा सरकारचा कोणताही हेतू नाही, असे करून आम्हाला कोणताही पुरस्कार मिळणार नाही,” असे वैद्यकीय शिक्षणमंत्री विश्वास सारंग म्हणाले.
स्मशानभूमी कामगार रोजच्या दबावाला सामोरे जात आहेत. त्यांच्या समस्या वाढल्या आहेत. लाकडे संपण्यापासून ते हातावर फोड येईपर्यंत हे कामगार त्रासले आहेत. भोपाळ स्मशानभूमीत काम करणारे रईस खान म्हणाले की, त्यांना दररोज १००-१५० क्विंटल लाकूड अंत्यसंस्कारासाठी लागत असते. गेल्या आठवड्यात लाकूड कमी पडत होते, कारण दररोज ४०-४५ मृतदेह येत होते.
प्रदीप कनोजिया नावाचे दुसरे कामगार म्हणाले: “मला अशक्तपणा जाणवत आहे, कंटाळा आला आहे … खूप मृतदेह येत आहेत आणि येथे गर्दी आहे. आम्हाला अक्षरशः जेवणालासुध्दा वेळ मिळत नाही. मध्यप्रदेशात मंगळवारी कोविड मध्ये सर्वाधिक ८९९८ रुग्णांची नोंद झाली असून, त्यांची संख्या ५,५३,६३२ वर पोचली आहे. अधिकृत आकडेवारीनुसार, या दिवसात ४० मृत्यूही झाले आणि त्यांची संख्या ४,२६१ वर गेली.
